سفر در زمان؛ نگاهی دوباره به کنسول نسل پنجمی سونی

در ادامه ی نگاه به کنسول های خاطره انگیز نسل های پیشین این بار به سراغ یکی از محبوب ترین کنسول های بازی های ویدیویی نزد گیمرها آمده ایم. نسل پنجم در صنعت بازی های ویدیویی، یقیناً یکی از آرام ترین برهه های زمانی از نظر رقابت و کشمکش بین کنسول شرکت های گوناگون به شمار می رود.

به جرأت می توان گفت از سال 1995 که به صورت رسمی استارت این نسل از بازی های ویدویی زده شد، هیچ شرکتیی حتی نتوانست خود را به سونی نزدیک کند. امکانات و قابلیت های پلی استیشن آن قدر زیاد و مجاب کننده بود که هر گیمری را به سمت خود کشیده و آن ها را به تسخیر خود در بیاورد.

در این مقاله قصد داریم برای بازیابی خاطرات نگاهی به کنسول کمپانی سونی و همچنین سیاست های کاری آن داشته باشیم. هم چنین در یک بخش نوستالژیک به سراغ برخی عناوین این این کنسول دوست داشتنی رفته و به بازیابی خاطرات می پردازیم.

PlayStation، سلطان بی چون و چرای نسل پنجم

سرآغاز کمپانی سونی به پایان جنگ جهانی دوم باز می گردد. در سال 1946 و پس از پایان تاخت و تاز نازی ها، Masaru Ibuka برنده ی جایزه ی آی تریپل ای در سال 1972، اقدام به تأسیس فروشگاه الکترونیکی در یکی از واحدهای فروشگاهی واقع در شهر توکیو کرد. این فروشگاه در مجموع 530 دلار سرمایه و 8 نفر کارمند داشت.

در سال بعد ماسارو  به فردی به نام آکیو موریتا پیوست و نتیجه ی همکاری این دو تأسیس شرکتی به نام Tokyo Telecommunications Engineering Corporation بود. بد نیست بدانید این کمپانی اولین ضبط صوت ژاپن به نام Type-G را تولید و روانه ی بازار کرد. در نهایت زمان تغییر نام فرا رسید و آن ها در سال 1958 تصمیم گرفتند نام کمپانی خود را به Sony تغییر دهند.

همه می دانیم که کمپانی سونی در زمینه های گوناگونی همچون تولیدات الکترونیکی حرفه ای، کسب و کار و بازی های ویدیویی حضور پر رنگی دارد. اما ورود این شرکت به بازار جهانی بازی های ویدیویی به چه زمانی بر می گردد؟ به طور کلی چه شد که سونی با تقریباً نیم قرن سابقه و تحمل ریسک های فراوان تصمیم گرفت پا به این عرضه بگذارد؟

پلی استیشن در واقع زاییده ی ذهن یکی از مدیران اجرایی سونی به نام کن کوتاراگی بود. فردی خیال پرداز و خوش عقیده که با اقدامات خود در به وجود آمدن این برند توانست لقب «پدر پلی استیشن» را از آن خود کند. اگر بخواهیم جزئی تر به قضیه نگاه کنیم، پایه ریزی ها و طرح های اولیه کنسول پلی استیشن، که از آن به نام پلی استیشن اورجینال نیز یاد می شود، به سال 1988 باز می گردد.

این محصول در اصل یک پروژه ی مشترک بین نینتندو و سونی در آن سال به شمار می رفت. پروژه ای که به واسطه ی آن سونی متعهد می شد قطعه ی الکترونیکی ای به نام سی دی رام را برای کنسول سوپر فامیکوم طراحی و تولید کند. پس از منعقد شدن این قرار داد اگر چه نینتندو در مارچ سال 1991 وجود این قرار داد را فسخ شده دانست اما سونی با طراحی و ساخت یک سوپر فامیکوم به محصول خود جامعه ی عمل پوشانید.

این محصول یک سوپر فامیکوم همراه با تکنولوژی سی دی رام بود که سونی از آن با نام «پلی استیشن» یاد می کرد. این کمپانی نهایتاً در نمایشگاه Consumer Electronics Show (به اختصار CES) که در ژوئن سال 1991 برگزار شد محصول خود را به معرض نمایش گذاشت.  دقیقاً یک روز پس از این رونمایی در CES بود که نینتندو طی بیانیه ای اعلام کرد، قرار داد خود با کمپانی سونی را لغو کرده و در مقابل شرکت فیلیپس متعهد به ساخت محصولی مشابه شد.

اما نزاع اصلی در این قرار داد به چه مسئله ای بر می گشت؟ در واقع سونی و نینتندو در مورد سود به دست آمده از فروش این تکنولوژی و تقسیم آن بین خود اختلافات بسیاری داشتند. همین موضوع بود که به شدت سبب خشم ریاست کمپانی سونی یعنی Norio Ohga شد. همین موضوع بهانه ای شد تا کوتاراگی، سکان توسعه ی محصول پلی استیشن برای رقابت مستقیم با کمپانی نینتندو را به دست بگیرد.

سونی در ابتدای راه قرار دارد و با بی تجربگی خود در این صنعت، رویاهای زیادی را در سر می پروراند. بخش تحقیق و توسعه ی این شرکت هرگز نمی خواهد محصول از رده خارجی را معرفی کند. ساکنان توکیو، که حالا به ارج و قرب زیادی در زمینه های کسب و کار و تولید محصولات الکترونیک رسیده بودند، تمام توان خود را برای ورود به صنعت بازی های ویدیویی مصرف خواهند کرد.

سرانجام در ماه مه سال 1992 مذاکرات بر سر تصمیم برای توسعه ی یک کنسول خانگی توسط سران سونی به پایان رسید. در ژوئن سال 1992 جلسه ای متشکل از Ohga رئیس کمپانی، کوتاراگی رئیس بخش پلی استیشن و تنی چند از اعضای ارشد هیئت مدیره برگزار شد. در این جلسه کوتاراگی از سیستمی دارای فناوری سی دی رام رونمایی کرد.

Ohga هرگونه توهین و تحقیر نسب به کمپانی خود را مردود می دانست. از این رو با یادآوری وظایف سنگین کوتاراگی به وی دستور رسمی تولید یک کنسول خانگی را صادر کرد. صدور همین فرمان کافی بود تا بسیاری از افراد حاضر در جلسه و اعضای داخلی کمپانی به طرح مذکور اعتراض کنند. آن ها معتقد بودند که ورود به این صنعت خواهان سرمایه گذاری هنگفت بوده و در مقابل سود چندانی عاید سونی نخواهد شد.

در پی همین اقدامات بود که کوتاراگی به همراه تیمش مرکز فرماندهی سونی را به مقصد Sony Music، یک نهاد مالی کاملاً جدا که متعلق به سونی بود، ترک کردند. این کار هم پروژه ی بلند پروازانه ی پلی استیشن را حفظ می کرد و هم سبب ادامه ی همکاری ها با فیلیپس در جهت پروژه ی MMCD می شد (پروژه ای که کمک فراوانی در به وجود آمدن DVD کرد).

حالا این نقل مکان برای کوتاراگی و یارانش یک شروع جدید به حساب می آمد. آن ها در وهله ی اول در مورد کار روی بازی های دو بعدی و یا سه بعدی تردیدهای بسیاری داشتند. عنوان Virtua Fighter محصول شرکت سگا تیم را مجاب می کند تا کنسولی را توسعه دهند که قابلیت پشتیبانی از بازی هایی دارای گرافیک سه بعدی را دارا باشد.

نسخه ی کوچک شده ی پلی استیشن که به آن پلی استیشن وان می گویند

در سونی موزیک، کوتاراگی به وسیله ی همکاری نزدیک با شیه گو مارویاما، مدیر عامل سونی موزیک و همچنین Akira Sato توانست در نوامبر 1993 شرکت Sony Computer Entertainment, Inc (به اختصار SCEI) را که وابسته به سونی بود، شکل دهد. در همکاری های اولیه ی با سونی موزیک، SCEI توانست استعدادهای خلاق فراوانی را به شرکت جذب کرده و همچنین با تولید، بازاریابی و توسعه ی دیسک های مورد نیاز سونی موزیک سود کلانی را عاید این بخش کند.

این همه راه را آمدیم تا بگوییم سرانجم با کش و قوس های فراوان پلی استیشن به اولین پروژه ی بخش سرگرمی های کامپیوتری سونی تبدیل شد. سرانجام آن ها پس از سال ها توانستند در سال 1993 چراغ سبز مدیران اجرایی سونی را از آن خود کنند. همچنین در همین سال فیل هریسون، که بعدها به عنوان رئیس استودیوهای جهانی بخش سرگرمی های کامپیوتری سونی منصوب شد، با وظیفه ی جذب توسعه دهندگان و ناشران با استعداد جهت تولید بازی های گوناگون برای پلتفرم جدید پلی استیشن در این بخش استخدام شد.

سونی پس از نشان دادن نقشه ی راه خود در تولید و پخش پلی استیشن و همچنین نمایش یک تک دمو از این کنسول به توسعه دهندگان و ناشران، کاری کرد که آن ها مشتاقانه به زیر پرچم سونی آمده و متعهد شوند در جهت ارتقای روز افزون این کنسول تلاش کنند. در این بین نامکو و الکترونیک آرتز دو شرکتی بودند که با ارائه ی عناوین خود روی این کنسول از آن حمایت کرده و بعدها به شرکای عمده ی سونی در این زمینه تبدیل شدند.

یکی از فاکتورهای اصلی که توسعه دهندگان را به سمت این پلتفرم جذب کرد، پشتیبانی از بازی های سه بعدی و صد البته برخورداری این کنسول از تکنولوژی سی دی رام بود. قابلیتی که نسبت به کنسول های نینتندو (دارای تکنولوژی کارتریج)، تولید و توسعه ی بازی های ویدیویی را بسیار کم هزینه تر و ساده تر می کرد.

پلی استیشن نهایتاً در دسامبر 1994 به بازار های جهانی عرضه شد و به دلیل قیمت پایین تر نسبت به کنسول شرکت سگا به نام Sega Saturn توانست فروش موفقی را پشت سر بگذارد. محبوبیت این کنسول تا جایی ادامه پیدا کرد که پس از عرضه ی جهانی توانست فروش کم سابقه ای را در آمریکا و اروپا تجربه کند.

از ظاهر تا سخت افزار، هر آنچه باید در مورد مراحل ساخت پلی استیشن بدانیم

حافظه های ذخیره سازی کنسول در حجم های مختلف

پلی استیشن اولین کنسول خانگی کمپانی سونی به شمار می رود که توسط بخش سرگرمی های سونی توسعه داده شد. این کنسول در 3 دسامبر 1994 راهی بازار ژاپن شد و پس از کسب موفقیت های کم سابقه در این منطقه به ترتیب در 9 سپتامبر، 29 سپتامبر و 15 نوامبر سال 1995 به بازارهای آمریکا، اروپا و استرالیا عرضه شد.

رقبای اصلی پلی استیشن (به آن پلی استیشن اورجینال نیز می گویند) در نسل پنجم، نینتدو 64 و سگا ساترن به شمار می رفتند، اما به دلیل منسوخ شدن قابلیت ها و فروش نه چندان خوب از گردانه ی رقابت با این کنسول کنار رفته و به نوعی پلی اس&a